“525-ci qəzet”, 9 sentyabr 2009-cu il
http://www.525.az/new/2009/09/09/anons=8
Tərcümə ədəbiyyatımızla bağlı yeni elektron baza
"Sönməz Məşəl" MƏİB Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata
keçirdiyi layihəni başa çatdırıb. "Azərbaycan dilinin xəzinəsi: Azərbaycan
dilinin inkişafı və kodlaşdırılması məqsədilə elektron məlumat bazasının
genişləndirilməsi" adlanan layihənin həyata keçirilməsində məqsəd Azərbaycanda
tərcümə sahəsində ilk elektron biblioqrafik məlumat bazası olan veb-saytın daha
da təkmilləşdirilməsi və zənginləşdirilməsi olub.
Qeyd edək ki, bu layihənin "Azərbaycan dilinin xəzinəsi: Azərbaycan dilinin
inkişafı və kodlaşdırılması məqsədilə elektron məlumat bazasının yaradılması"
adlanan ilk mərhələsi 2008-ci ilin aprelində başa çatdırılaraq www.tercume.az
veb-saytı istifadəçilərin ixtiyarına verilmişdi.
"Sönməz Məşəl" Mədəni Əlaqələr İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Dillər
Universitetinin dosenti Şəhla Nağıyeva bizimlə söhbət zamanı layihənin ərsəyə
gəlmə tarixçəsindən danışdı: "Layihənin ilk mərhələsini Azərbaycan Dillər
Universiteti və YUNESKO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyasının təqdimatı ilə
YUNESKO maliyyələşdirmişdi. Hər xalqın tərcümə ədəbiyyatına dair elektron
məlumat bazasının yaradılması ideyası YUNESKO-ya məxsusdur. Bir qayda olaraq
müxtəlif ölkələrin tərcümə ədəbiyyatına dair müvafiq elektron bazası yaradılır
və sonra həmin resurs bazasının ünvanı YUNESKO-nun rəsmi saytına yerləşdirilir.
Təəssüf ki, ötən ilə qədər bizim ədəbiyyat haqqında belə bir baza
yaradılmamışdı. Bizim ictimai birlik YUNESKO-nun maliyyə dəstəyi ilə
www.tercume.az adlanan veb-sayt yaratdı, veb-saytın ünvanı YUNESKO-nun saytına
yerləşdirildi və deməli, Azərbaycanın tərcümə ədəbiyyatına dair resurs bazası
dünya oxucularının ixtiyarına verildi".
Şəhla Nağıyevanın sözlərinə görə, ilkin mərhələdə veb-sayta son 40 ilə yaxın
dövrdə Azərbaycan dilinə və Azərbaycan dilindən xarici dillərə tərcümələr barədə
biblioqrafik təsvirlər daxil edilib, eləcə də həmin dövrdə tərcümənin nəzəri
məsələlərinə dair ölkəmizdə işıq üzü görən elmi-nəzəri materialların
biblioqrafik təsvirləri verilib, Azərbaycan dilinə və Azərbaycan dilindən xarici
dillərə tərcümə əsərlərindən ibarət kiçik elektron kitabxana yaradılıb.
Lakin saytın daha da genişləndirilməsinə və təkmilləşdirilməsinə ehtiyac
yarandığından "Sönməz Məşəl" Mədəni Əlaqələr İctimai Birliyi maliyyə yardımı
üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına
Dövlət Dəstəyi Şurasına müraciət edib və müraciət Şuranın dəstəyini qazanıb,
layihənin həyata keçirilməsinə maliyyə vəsaiti ayrılıb.
Bu yardım hesabına sayt daha da təkmilləşdirilib, ora 1950-2009-cu illərdə
nəşr olunmuş tərcümə əsərlərinə dair biblioqrafik təsvirlər daxil olunub. İlkin
variantda elektron bazaya cəmi 4700 biblioqrafik təsvir daxil edilibsə, ikinci
mərhələdə bu məlumatların sayı 7 mini ötüb.
Azərbaycan dilinə və Azərbaycan dilindən xarici dillərə tərcümələrdən ibarət
kitabxana da əvvəlki ilə müqayisədə xeyli genişləndirilib, bu bölməyə 150-yə
yaxın yeni əsər, kitab və məqalə əlavə olunub.
Veb-saytda "Tərcüməçilər" və "Dissertasiyalar" adlı yeni səhifələr yaradılıb.
Bu səhifələrdə Azərbaycanda tanınmış tərcüməçilərin qısa bioqrafiyası verilib,
xarici ölkələr ədəbiyyatının müxtəlif sahələri üzrə ölkəmizdə müdafiə olunmuş
namizədlik və doktorluq dissertasiyaları barədə biblioqrafik məlumat bazası
hazırlanıb.
Bütün bunlarla yanaşı elektron bazaya Azərbaycan Prezidentinin dünya
ədəbiyyatı nümunələrinin dilimizə tərcüməsi və nəşrinə dair sərəncamları,
tərcümə tarixinə dair məqalələr, bir əsərin bir necə tərcümə variantı və s. kimi
materiallar yerləşdirilib.
Ş.Nağıyeva onu da bildirdi ki, layihənin həyata keçirilməsində Bədii Tərcümə
və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun İnformasiya və Biblioqrafiya
şöbəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin "Dünya Ədəbiyyatı" dərgisi, ABŞ-da nəşr
olunan "Azerbaijan İnternational" jurnalı və Xəzər Universitetinin
Kitabxana-Resurs mərkəzinin əməkdaşları yaxından iştirak ediblər.
"Azərbaycan Dillər Universitetinin müəllimlərinin zəhməti isə xüsusi
vurğulanmalıdır" - deyə Şəhla Nağıyeva bildirib: "Onlar bizim üzərimizə
götürdüyümüz missiyanın əhəmiyyətini anlayaraq öz tərcümələrinin, eləcə də
elmi-nəzəri əsərlərinin elektron versiyasını veb-sayta yerləşdirmək üçün
məmnuniyyətlə təqdim etdilər. Nümunə üçün qeyd edim ki, Universitetin professoru
Fəxrəddin Veysəllinin 20-dən çox kitab və məqaləsi, Vilayət Hacıyevin 20-yə
yaxın tərcümə əsəri, Ələkbər Qubatovun 5 elmi məqaləsi və 2 tərcümə kitabı
veb-sayta yerləşdirilib. Digər mütəxəssislərdən başqa bu materialların yalnız
tələbələr üçün əhəmiyyəti ölçüyəgəlməzdir".
"Sönməz Məşəl" MƏİB sədrinin sözlərinə bircə onu əlavə etmək istəyirik ki, bu
faydalı resurs bazası indi www.translit.az ünvanında yerləşir.